Tzw. debaty czwartkowe są to debaty nad przypadkami łamania praw człowieka, zasad demokracji i praworządności, co miesiąc zamykające sesje plenarną w Strasburgu.
Poniżej znajdą Państwo podsumowanie debat z ostatniej sesji (10-13 czerwca).
Praworządność w Rosji
Pomimo postanowień wynikających z trwającego dialogu między Unią Europejską a Rosją, umowy o partnerstwie i współpracy oraz uprzednio ustanowionych rezolucji PE, kwestia praworządności i sprawiedliwości w Rosji po raz kolejny powraca jako temat debat czwartkowych. Posłowie wyrazili swoje zastrzeżenia co do postępów Rosji w zakresie poszanowania praw człowieka i wartości demokracji, przede wszystkim wolności słowa. Przypominając o postępowaniach sądowych w sprawach Magnitskiego, Khodorkovskiego, Politkovskaji, oraz ostatnie dochodzenie przeciwko działaczowi społecznemu Alexeiowi Navalnemu, zwrócono uwagę na wątpliwą niezawisłość rosyjskiego sądownictwa. Zaniepokojenie posłów wzbudziło również agresywne stłumienie „Marszu Milionów” zorganizowanego przez opozycję w maju 2012 i wielokrotne doniesienia o prześladowaniu członków Prezydenckiej Rady ds. Praw Człowieka. Ponownie potępiono nowo ustanowioną legislację w sprawie postrzegania organizacji pozarządowych jako agentów zagranicznych oraz prawo zakazujące „propagandy homoseksualnej”. Przypominając o zobowiązaniach Rosji jako członka Rady Europy, OBWE i sygnatariusza deklaracji ONZ, podkreślono niezdolność władz rosyjskich do utrzymania praworządności i niezawisłości sądów w państwie, wzywając do ustanowienia prawa w zgodzie z międzynarodowymi standardami poszanowania praw człowieka i demokracji. W związku z licznymi doniesieniami o prześladowaniu dziennikarzy nawoływano do niezwłocznego zapewniania wolności prasy i pluralizmu wśród mediów, zapewniając obywatelom swobodny dostęp do informacji. Ponadto wezwano władze rosyjskie do pełnej współpracy z Radą Praw Człowieka ONZ, między innymi poprzez umożliwienie pracy specjalnym wysłannikom ONZ.
Azerbejdżan: przypadek Ilgara Mammadova
W związku z ożywionymi dialogami pomiędzy Unią Europejską a Azerbejdżanem, w ramach Zgromadzenia Parlamentarnego Euronest, Europejskiej Polityki Sąsiedztwa, Partnerstwa Wschodniego oraz negocjacji akcesyjnych, sprawa bezprawnego zatrzymania lidera ruchu opozycyjnego REAL Ilgara Mammadova oraz szefa partii opozycyjnej Tofiqa Yaqublu wymagała odpowiedzi ze strony Parlamentu Europejskiego. Pod zarzutem podżegania zamieszek Ilar Mammadov, przebywa w więzieniu od 4 lutego, oczekując na kolejne procesy. Warto zauważyć, że decyzja o przedłużeniu jego aresztowania zbiega się w czasie z nadchodzącymi wyborami prezydenckimi i z ogłoszeniem Mammadova kandydatem z ramienia opozycyjnej partii REAL. Ponadto obserwatorzy podkreślają, że pomimo wyznaczenia Planu Działania w ramach Europejskiej Polityki Sąsiedztwa, sytuacja praw człowieka w Azerbejdżanie ciągle się pogorsza, a prześladowania i zastraszanie organizacji pozarządowych, dziennikarzy, obrońców praw człowieka i działaczy opozycji rosną na sile poparte nowo ustanowionym prawem. Zaniepokojenie wzbudza również fakt, że przedstawiciele Rady Europy nie zostali dopuszczeni do uczestnictwa w procesie Mammadova, a status misji terenowej OBWE w Baku został zmniejszony do biura koordynacji projektów, co wskazuje na próbę ograniczenia działalności organizacji międzynarodowych w obliczu zbliżających się wyborów. Podczas debaty jednogłośnie potępiono bezprawne aresztowanie Mammadova, wzywając do jego natychmiastowego zwolnienia oraz usprawnienia procesu sądowego. Posłowie wzywali władze Azerbejdżanu do ustanowienia legislacji w zgodzie z międzynarodowymi standardami, zapewniając poszanowanie dla wolności i praw człowieka, w tym wolności słowa, zasad pluralizmu politycznego i niezawisłości sądów. Jednocześnie nawoływano do odpowiedniego przygotowania do wolnych i sprawiedliwych wyborów, zapewniwszy, że Unia Europejska będzie bacznie obserwować sytuację w Azerbejdżanie.
Sytuacja muzułmanów Rohingya
Mając na uwadze ostatnie zapewnienia prezydenta Mjanmy o reformach na rzecz praw człowieka, a narastającą przemoc wobec muzułmanów Rohingya opisaną w raporcie Human Rights Watch, sytuacja w Birmie stała się tematem kolejnej rezolucji Parlamentu Europejskiego. Na przełomie marca i maja w Mjanmie odnotowano liczne przejawy agresji i szykanowania muzułmanów, w skutek czego 46 osób zostało zabitych, a ponad 1400 wysiedlonych. Nasilające się represje zmusiły dziesiątki tysięcy osób pochodzenia Rohingya do ucieczki przez morze, która dla wielu z nich skończyła się tragicznie. Ponad 1700 osób zostało zatrzymanych przez tajskie służby imigracyjne w aresztach o niehumanitarnych warunkach. Pomimo zapewnień prezydenta Mjanmy, działania rządowe wręcz pogłębiają rozłam społeczeństwa, wprowadzając „tymczasową separację” muzułmanów od buddystów oraz dyskryminującą reformę regulującą ilość urodzeń dzieci Rohingya. Posłowie wezwali rząd birmański do podjęcia natychmiastowych działań w celu powstrzymania ataków na ludność Rohingya oraz polepszenia warunków osób wysiedlonych przy użyciu dostępnych środków pomocy humanitarnej. Nawoływano również do zmiany prawa tak, by zapewniało równouprawnienie wszystkich grup etnicznych, zwłaszcza w świetle nadchodzących wyborów. Ponadto zaapelowano do krajów sąsiadujących o wsparcie dla uchodźców i ubiegających się o azyl, w szczególności wzywając rząd tajlandzki do zwolnienia 1700 osób zatrzymanych przez służby imigracyjne.