W dniu 18.12.2020 r. zakończone zostaly negocjacje ws. Instrumentu ma rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (ang. Recovery and Resilience Facility – RRF). Poniżej przedstawiono podsumowanie głównych wniosków porozumienia:
1. Całkowity budzet RRF wynosi 672,5 mld EUR (w cenach z 2018 r.) z czego 312,5 mld EUR dostępnych będzie jako granty a 360 mld EUR dostepnych będzie jako pożyczki. Alokacja dla Polski wynosi 57 mld EUR z czego 23 mld EUR jako granty a 34 mld EUR jako potyczki.
2. KE ma udostepnić do 31 grudnia 2022 r. 70% tej części budżetu RRF, która przeznaczona jest na granty. Pozostale 30% tej części budżetu KE ma udostepnić w okresie od 1 styczna do 31 grudnia 2023 r.
3. W 2021 r. KE będzie wypłacala na zadanie danego panstwa członkowskiego zozone w raz z Krajowym Planem Odbudowy (KPO), zaliczki w wysokości 13% alokacji na dane państwo członkowskie.
4. Pożyczki z RRF mogą być udzielane przez KE do 31 grudnia 2023 r. Pożyczki te udzielane sa na żądanie danego państwa członkowskiego zlozone wraz z KPO lub złożone nie później niż do 31 sierpnia 2023 r. Maksymalna kwota pożyczek dla danego państwa członkowskiego nie powinna przekroczyć 6,8% jego Dochodu Narodowego Brutto za rok 2019, w cenach bieżących.
5. Wsparcie z RRF skupia się na następujących obszarach:
a) zielona transformacja;
b) cyfrowa transformacja;
c) inteligentny, zrównoważony i trwały wzrost uwzględniający spójność gospodarczą,
zatrudnienie, produktywność, konkurencyjność, badania, rozwój i innowacje oraz
dobrze funkcjonujący jednolity rynek z silnymi MŚP;
d) spójność społeczna i terytorialna;
e) zdrowie oraz odporność gospodarcza, spoleczna i instytucjonalna, w tym z myślą o
zwiększeniu zdolności reagowania na kryzys i gotowości na sytuacje kryzysowe;
f) polityki na rzecz przyszłych pokoleń, dzieci i młodzieży z uwzględnieniem edukacji i
umiejętności.
6. Wsparcie z RRF otrzymać moga tylko działania, które przestrzegają zasady nie wyrządzania istotnej szkody (ang. do not significant harm) zgodnie z art. 17 rozporządzenia o taksonomii UE. KE ma przygotować w tym zakresie techniczne wytyczne przy czym na te wytyczne nie powinno oddziaływać wejście w życie aktów delegowanych do rozporządzenia o taksonomii ustanawiających techniczne kryteria przesiewowe.
7. Nie wprowadzono zakazu wsparcia dla projektów dotyczących paliw kopalnych.
Jednocześnie wprowadzono metodologię przyczyniania się do celów klimatycznych. Zgodnie z tą metodologia poszczególnym działaniom przypisywany jest współczynnik na podstawie którego przeliczane są wydatki na dane działanie w celu określenia w jakim stopniu wydatki te przyczyniają się do celu określającego, iż minimum 37% alokacji w ramach danego KPO ma być przeznaczone na cele klimatyczne. Przykładowo współczynnik ten wynosi dla:
a) dystrybucji i transportu gazu w celu zastąpienia wegla: 0%;
b) zamiany systemów ciepłowniczych opartych o węgiel systemami
ciepłowniczymi opartymi o gaz w celach mitygacji zmian klimatycznych: 0%;
c) wysokosprawnej kogeneracji i ciepłownictwa: 40%;
d) wysokosprawnej kogeneracji, efektywnego ciepłownictwa z niskimi emisjami
w cyklu życia jeśli celem działań jest w przypadku:
i. wysokosprawnej kogeneracji – osiągnięcie emisji w cyklu życia poniżej
100g CO2e/kWh;
ii. efektywnego ciepłownictwa – stowarzyszona infrastruktura jest
zgodna z dyrektywą o efektywności energetycznej lub infrastruktura
ta jest odnawiana w celu zgodności z definicja efektywnego systemu
ciepłowniczego lub dzialanie jest zawansowanym systemem
pilotażowym lub prowadzi do niższej temperatury w systemie
ciepłowniczym 100%;
e) OZE (z wyjątkiem biomasy bez wysokiej oszczędności emisji gazów
cieplarnianych): 100%.
8. Warunkiem otrzymania wsparcia z RRF jest przygotowanie przez państwo członkowskie KPO, w którym przedstawione zostaną reformy i inwestycje oraz działania niezbędne do ich wdrożenia. KPO musi być zgodny z wyzwaniami specyficznymi dla danego państwa członkowskiego oraz priorytetami wskazanymi w ramach Semestru Europejskiego. KPO musi być również zgodny z Narodowymi Programami Reform pod Semestrem Europejskim, Zintegrowanymi Planami na Rzecz Energii i klimatu i ich aktualizacjami oraz z regionalnymi planami sprawiedliwej transformacji pod Funduszem Sprawiedliwej Transformacji. KPO powinien zostać złożony do KE jako jeden zintegrowany dokument w terminie do 30 kwietnia danego roku. Draft KPO może zostać złożony do KE począwszy od 15 października roku poprzedzającego.
9. KPO musi wskazywać m.in. cele i kamienie milowe do osiągnięcia dla planowanych reformi inwestycji. Cele i kamienie milowe muszą zostać osiągnięte najpóźniej do 31 sierpnia 2026 r.
10. Minimum 37% alokacji w ramach danego KPO musi być przeznaczone na cele klimatyczne a minimum 20% alokacji w ramach danego KPO musi być przeznaczone na cyfryzację.
11. KPO podlega ocenie przez KE w terminie dwóch miesięcy od jego złożenia. Ocena ta jest przyjmowana przez Radę w postaci aktu wykonawczego w terminie czterech tygodni od przedstawienia przez KE Radzie propozycji tego aktu. Po przyjęciu przez Radę wspomnianego aktu wykonawczego KE zawiera z państwem członkowskim porozumienie stanowiące indywidualne zobowiązanie prawne w rozumieniu rozporządzenia finansowego.
12. Wypłaty w ramach RRF odbywają się do 31 grudnia 2026 r. Następują one na żądanie danego państwa członkowskiego przedstawione KE po osiągnięciu przez dane państwo członkowskie uzgodnionych z KE celów i kamieni milowych i po pozytywnej ocenie przez KE spełnienia tych celów i kamieni milowych. W przypadku negatywnej oceny przez KE spelnienia celów i kamieni milowych następuje zawieszenie wypłat w ramach RRF. Zawieszenie to może zostać zniesione tylko w przypadku gdy państwo członkowskie podjęło stosowne działania zapewniające satysfakcjonujące spełnienie celów i kamieni milowych.