21 października 2009, 22:00
– Uważam Memoriał za najefektywniejszą organizację rosyjskiego społeczeństwa obywatelskiego, a w przeszłości dokonywałam jej formalnego zarejestrowania – napisała Elena Bonner, wdowa po Andrieju Sacharowie, w liście do posła Bogusława Sonika, w którym popierała kandydaturę stowarzyszenia Memoriał zgłoszoną do tegorocznej Nagrody Sacharowa.
W dalszej części listu wdowa po Sacharowie zaznacza, że jej zdaniem nagroda powinna być przyznawana raczej nie organizacjom, lecz poszczególnym osobom, które – jak Anna Politkowska czy Natalia Estermirowa – za swoją bohaterską postawę zapłaciły najwyższą cenę życia – „w takim przypadku przyznanie nagrody, poza uczczeniem pamięci uhonorowanych nią osób, pozwoliłoby także udzielić wsparcia ich osieroconym dzieciom”.
Formalne regulacje Parlamentu Europejskiego nie pozwalają jednak na przyznawanie Nagrody Sacharowa pośmiertnie. Kandydaturę rosyjskiego stowarzyszenia Memoriał do przyznawanej przez Parlament Europejski Nagrody Sacharowa na rzecz wolności myśli zgłoszono dzięki wspólnej inicjatywie posła Bogusława Sonika, posła Jacka Saryusza-Wolskiego i innych posłów do Parlamentu Europejskiego. Ogółem zgłoszenie poparło ponad 80 eurodeputowanych.
Memoriał został założony pod koniec lat osiemdziesiątych, jako inicjatywa mająca doprowadzić do budowy centrum pamięci ofiar represji stalinowskich. Na czele organizacji stanął Andriej Sacharow. Po rozpadzie Związku Radzieckiego, Memoriał stał się organizacją praw człowieka, która propaguje „dojrzałe społeczeństwo obywatelskie i demokrację opartą na zasadzie państwa prawa” oraz zabiega o przestrzeganie praw podstawowych w państwach postsowieckich, takich jak Azerbejdżan, Armenia, Gruzja, Tadżykistan, Mołdawia, Rosja i Ukraina.
W imieniu Memoriału Nagrodę Sacharowa odbierze Sergiej Kowaliow, Ludmiła Michaiłowna Aleksiejewa i Oleg Orłow.