Wystąpienie podczas sesji plenarnej PE. Strasburg
18. stycznia 2006
Bogusław Sonik (PPE-DE ):
Panie Przewodniczący!
W sytuacjach kryzysowych, choćby takich jak ostatnie zamknięcie kurka z gazem Ukrainie i Mołdawii przez Moskwę, europejska polityka sąsiedztwa powinna odgrywać kluczową rolę i dostarczać formułę do stworzenia wspólnej wizji polityki Unii Europejskiej. Gaz stał się środkiem nacisku politycznego, dlatego jednym z priorytetowych zadań dla europejskiej polityki sąsiedztwa jest włączenie się w dialog energetyczny z krajami trzecimi oraz w organizację transeuropejskich sieci energetycznych. W otoczeniu Unii Europejskiej umiejscowione są najważniejsze światowe rezerwy ropy naftowej i gazu ziemnego. Wiele państw sąsiadujących jest dostawcami bądź państwami tranzytowymi. To jest szerokie pole do działania w ramach polityki tworzenia przyjaznego kręgu wokół Unii Europejskiej. Dotychczasowe działania w tym wymiarze były niezadowalające. Przykładem jest polityczna zgoda na budowę Północnoeuropejskiego Gazociągu na dnie Morza Bałtyckiego. Ten system godzi nie tylko w interesy Państw Członkowskich, ale w dłuższej perspektywie osłabia kraje objęte polityką sąsiedztwa za wschodnią granicą Unii Europejskiej, tj. Ukrainę, Białoruś, również kraje zakaukaskie.
Brak zdecydowanej reakcji ze strony europejskich decydentów spowodował, że została podjęta decyzja strategiczna ponad głowami wielu Państw Członkowskich, osłabiając w ten sposób pozycję wielu krajów tranzytowych. Proszę Panią Komisarz o udzielenie mi odpowiedzi w tej sprawie i przedstawienie swojej opinii.
Europejska polityka sąsiedztwa musi stać się skutecznym narzędziem konsolidowania demokracji i rządów prawa w krajach sąsiadujących z Unią Europejską i promowania zmian w krajach, gdzie demokracja nie funkcjonuje. Należy wspierać działania ruchów demokratycznych w krajach ościennych poprzez umożliwianie dostępu do niezależnych mediów i informacji. W tym kontekście szczególną rolę odegrać może europejska inicjatywa na rzecz demokracji i praw człowieka. Instrument ten powinien wspierać, w sposób elastyczny i skuteczny, inicjatywy promujące demokrację parlamentarną. Przypomnę, że jest to jedyny zewnętrzny instrument Unii Europejskiej, który nie wymaga zgody kraju przyjmującego.