16 listopada 2009, 23:00
W PE „decydują się losy” solidarności energetycznej państw członkowskich UE, które nabierają szczególnego znaczenia w związku z wejściem w życie Traktatu z Lizbony. UE ma niepowtarzalną szanse na stworzenie prawdziwego rynku wewnętrznego w zakresie dostaw gazu, jeśli przyjmie bardzo ambitne rozporządzenie PE i Rady dt. środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego.
Boguslaw Sonik został sprawozdawca niniejszego rozporządzenia PE i Rady dt. środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego i uchylającego dyrektywę 2004/67/WE. Głosowanie rozporządzenia przewidziane jest na drugą połowę maraca 2010 r.
Gaz stanowi obecnie jedną czwartą (1/4) źródeł zaopatrzenia w energię w UE. Ponad połowa gazu (1/2) pochodzi ze źródeł zewnętrznych, a do 2020 r. udział importu wyniesie przypuszczalnie ponad 80%. Niektóre państwa członkowskie UE są jednak prawie całkowicie zależne od importu gazu (Polska, Węgry, Słowacja etc.), stad szczególne znaczenie niniejszego rozporządzenia dla POLSKI. Rozporządzenie służy wprowadzeniu nowych środków zapewniających ciaglość i bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego, ponieważ uchyla dtychczasową dyrektywę 2004/67/WE. Rozporządzenie realizuje postulaty zawarte w konkluzjach Rady Europejskiej z 9 marca 2007 r. – Plan Działań na lata 2007 – 2009: Europejska Polityka Energetyczna z 9 marca 2007 r. oraz z 20 marca 2009 r., gdzie Rada Europejska podkreśliła potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa dostaw gazu do UE w reakcji na rosyjsko-ukraiński kryzys gazowy ze stycznia 2009 r.
Kryzys gazowy na Ukrainie dowiódł konieczności precyzyjnego określenia roli branży gazowniczej, przedsiębiorstw gazowych, państw członkowskich i instytucji wspólnotowych, jeśli chodzi o postępowanie w sytuacji zakłóceń w dostawach w krótkiej perspektywie czasu oraz zapewnienie niezbędnej infrastruktury w dłuższym okresie. „Dlatego chcemy wprowadzić takie środki szybkiego reagowania, które będą spójne i skoordynowane na szczeblu Wspólnoty, aby zapewniły ciągłość dostaw energii w każdym państwie członkowskim UE. Poprzez rozporządzenie chcemy stworzyć takie ramy prawne, które stymulowałyby inwestowanie w połączenia wzajemne oraz np.: możliwość odwracania przepływu gazu na połączeniach już istniejących. Tak np. bardzo precyzyjnie określona zostanie rola branży gazowniczej, państw członkowskich i instytucji wspólnotowych, jeśli chodzi o postępowanie w sytuacji zakłóceń w dostawach. Państwa członkowskie będą zobowiązane do przygotowania planów prewencyjnych na wypadek trzech podstawowych stanow kryzysowych:
1. Stan wczesnego zagrożenia,
2. Stan gotowości,
3. Stan nadzwyczajny.
Plany te mają w pełni uwzględniać europejski wymiar każdego większego zakłócenia w zaopatrzeniu. Będą one oparte na odpowiedniej ocenie ryzyka.” Natomiast w stanie nadzwyczajnym we Wspólnocie państwa członkowskie gwarantują utrzymanie transgranicznego dostępu do instalacji magazynowych i nie wprowadzają jakichkolwiek przepisów prawa, które w niewłaściwy sposób ograniczałyby dopływ gazu do dotkniętych rynków. Rozporządzenie ma ułatwic stosowanie tych środków w celu utrzymania prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego, szczególnie w zakłóceń w dostawach i sytuacji kryzysowych. Od państw członkowskich wymaga się zaangażowania właściwego organu w danym kraju, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie rozwoju sytuacji w dostawie gazu, ocenę ryzyka dostaw, opracowanie planów działań zapobiegawczych oraz planów na wypadek sytuacji nadzwyczajnej.
Państwa członkowskie będą również zobowiązane do ścisłej współpracy w razie kryzysu, w tym również do wzmocnienia Europejskiej Grupy Koordynacyjnej ds. Gazu.